Tamindžija: HET za Hercegovinu

Iako je izgradnja i rad bilo kog velikog sistema za proizvodnju električne energije, posredno, pokrenula izgradnju infrastrukture i privrede, vrlo su rijetki slučajevi da je neki sistem toliko komplekstan da od njegovog funkcionisanja zavisi niz drugih privrednih djelatnosti i razvoj cijele regije, kao u slučaju hidrotehničkog sistema Trebišnjice. „Hidroelektrane na Trebišnjici“, od svojih početaka do danas, nastojale su da budu pouzdan partner zajednici u kojoj djeluju, učestvujući u velikom broju projekata i aktivnosti koji nisu u domenu njihove primarne djelatnosti, proizvodnji električne struje.

O poslovanju i misiji „Hidroelektrana na Trebišnjici“, razgovarali smo sa direktorom za proizvodnju i tehničke poslove, Ilijom Tamindžijom.

Šta je HET danas za Hercegovinu?

Hidroelektrane na Trebišnjici su za Hercegovinu, zasigurno, mnogo više od fabrike za proizvodnju struje. Sam projekat izgradnje sistema zamišljen je tako da riješi mnogobrojne probleme u regiji, pa sa razlogom za sistem Trebišnjice kažemo da je višenamjenska, jedinstvena tehničko-tehnološka cjelina za gazdovanje hidro potencijalom rijeke Trebišnjice u energetici, poljoprivredi i vodosnabdijevanju. Nastojimo da opravdamo očekivanja i da ostanemo nosilac društvenog i ekonomskog razvoja regije, odgovorno koristeći vodno bogatstvo, kao najveći prirodni resurs Hercegovine.

HET su stvarali i vodili vizionari, koji su znali da su neodvojivi od sredine u kojoj posluju, mnogo prije nego što je sklepana sintagma „ društveno odgovorno poslovanje“.

Mi imamo koncesije za korišćenje voda iz sliva rijeke Trebišnjice, u svrhu proizvodnje električne energije iz kojih su proistekle vodoprivredne dozvole i obaveze u skladu sa kojima mi preduzimamo niz aktivnosti kojima nastojimo život građanima da učinimo ugodnijim i kvalitetnijim.

Kako napreduje izgradnja HE Dabar i koliki će uticaj ova investicija imati na uslove života u sjevernijim hercegovačkim opštinama?

Izgradnja HE Dabar, trenutno je najveća investicija u hidroenergetici Republike Srpske. HET je u ovaj projekat zakoračio sam, do sada se oslanjajući isključivo na sopstvene izvore finansiranja. 2016. godine potpisan je sporazum o izgradnji dovodnog tunela, ulazne građevine i pristupnih tunela za HE Dabar, čija je vrijednost 131 milion KM, sa firmom Integral Inženjering. Dovodni tunel, najvažniji objekat hidroelektrane, se probija sa četiri napadna mjesta i do sada je probijenio više od 10 500 m od ukupnih 12 300 m. Radovi se izvode u dvije, a često i u tri smjene uz angažovanje preko 250 radnika i specijalizovane građevinske mehanizacije.

U eksproprijaciju zemljišta u zoni brane Pošćenje uloženio je dodatnih milion konvertibilnih maraka, a za potrebe gradnje dovodnog tunela i brane izgrađeno je oko 30 km pristupnih puteva i oko 35 km novih dalekovoda.

Takođe, za potrebe gradilišnih naselja HE Dabra kaptirana su izvorišta jama „Udbina“ i „Vrioka“, ali su od početka koncipirani tako da po završetku izgradnje hidroelektrane služe ostalim korisnicima. Sa jame „Udbina“ voda je dovedena do svih objekata HE Dabar, a na sistem su priključeni i usputni potrošači i uloženi su ozbiljni napori da se iz ovog vodozahvata riješi problem vodosnabdijevanja opštine Nevesinje, dok sa „Vrioke“ voda dolazi do Dola, tj. entitetske granice sa jedne strane, i do sela Golobrđa na granici sa Crnom Gorom s druge strane, čime je većina sela sa ovog područja dobila vodu.

Kao što se vidi, benefiti opština Nevesinje i Berkovići su značajni i od same gradnje HE Dabar, a vjerujemo da će realizacija Gornjih Horizonata značiti sveukupan brzi privredni razvoj i ostanak stanovništva u svojoj postojbini.

Uprkos velikim problemima sa kojima se HET suočio poslednjih godina, investicije su nastavljene i u Trebinju. Koji projekti su u toku i šta je planirano za naredni period?

Zaista, počevši od nezapamćenih suša 2017. godine, nesrećnog akcidenta u HE Dubrovnik i sada aktuelne situacije izazvane pandemijom korona virusa, koja je dovela do znatnog sniženja cijena na tržištu električne enrgije, skoro da ništa nije išlo u našu korist u zadnjih nekoliko godina. Ipak, uprkos svemu navedenom, dajemo sve od sebe da nastavimo sa realizacijom započetih projekata.

Nedavno je završen projekat uređenja Ćatovića kraka, u koji je uloženo oko 2 500 000 KM, čime je smanjen rizik od poplava u gradu i povećana propusna moć rijeke Trebišnjice kroz urbani dio Trebinja. Napravljena je dvosmjerna saobraćajnica, javna rasvjeta i pješačka staza, a trebinjci su dobili novi kutak za uživanje.

HET, takođe, u potpunosti finansira projektnu dokumentaciju, reviziju i geološke i geotehničke istražne radove i projekat izgradnje mosta na trasi istočne obilaznice, u neposrednoj blizini brane Gorica.

Finansira se i izgradnja novog rezervoara na izvorištu „Vrelo oko“, čiji će kapacitet biti oko 2 500m3. Nova hloratorska oprema je već instalirana, a biće nabavljene i nove pumpe, čime će biti riješeni svi problemi u vodosnabdijevanju viših zona grada. Vrijednost ovog projekta je 2 700 000 KM.

Nastavljeni su i radovi na izgradnji zatvorenog bazena na Abazovini.

Ovo su najveći i finansijski najznačajniji projekti, ali pored toga u skladu sa dosadašnjom tradicijom nastavićemo da učestvujemo i u kulturnim, humanitarnim, edukativnim i sportskim projektima i programima stipendiranja i stručnih praksi za studente.

Nadamo se da nam predstoje povoljnije prilike u poslovanju, ali se prije svega nadamo stabilizaciji situacije nastale uslijed pandemije. Želim svima dobro zdravlje, a oboljelima brzo izliječenje.

HET/Radio Nevesinje