Moguće donošenje i dodatnih mjera za stabilizaciju tržišta

Ministarstvo trgovine i turizma: Moguće donošenje i dodatnih mjera
Ministarstvo trgovine i turizma Republike Srpske saopštilo je da će, nakon današnjeg snižavanja marži u prometu robe, nastaviti da kontinuirano prati stanje na tržištu Republike Srpske, te da će u slučaju poremećaja predlagati Vladi Srpske i dodatne mjere u skladu sa nadležnostima.
Iz Ministarstva podsjećaju da je Vlada Republike Srpske na današnjoj sjednici usvojila uredbu o izmjeni uredbe o ograničavanju marži u prometu robe kojom se marže u prometu na malo smanjuju na osam odsto sa dosadašnjih 10 odsto, a u prometu na veliko na šest odsto sa dosadašnjih osam odosto.

U saopštenju se navodi da se navedenom uredbom kod proizvodnje farmaceutskih preparata i lijekova postojeća marža u prometu na malo sa 20 odsto smanjuje na 18 odsto, a u prometu na veliko sa osam odsto na šest odsto.

• Osnovni razlog donošenja uredbe o izmjeni uredbe o ograničavanju marži u prometu robe je sve veći rast veleprodajnih i maloprodajnih cijena proizvoda koji se bilježi na tržištu Republike Srpske, uzrokovanih najvećim dijelom eksternim faktorima, kao što su rast cijena na svjetskim berzama, poskupljenje energenata, nepovoljne vremenske prilike koje su se odrazile na poljoprivredu i uzrokovale slabije prinose i slično – navodi se u saopštenju.

Iz Ministarstva trgovine i turizma navode da će donošenje uredbe doprinijeti sniženju maloprodajnih cijena osnovnih životnih namirnica i proizvoda značajnih za standard stanovništva.

Uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srpske”.

U saopštenju se podsjeća da je Vlada Republike Srpske ograničila marže na osnovne životne namirnice 2019. godine ograničavanjem marže koja se računa na nabavnu cijenu, u prometu na veliko maksimalno na osam odsto i na malo maksimalno 10 odsto, a današnjim izmjenama uredbe ove stope su snižene za dodatnih dva odsto zbog trenutnih uslova na tržištu, a s ciljem zaštite najranjivijih kategorija stanovništva.

Vlada Republike Srpske donijela je na sjednici 1. aprila uredbu o određivanju marže koja se primjenjuje prilikom formiranja cijena naftnih derivata, kojom se utvrđuje postojanje uslova za propisivanje mjera neposredne kontrole cijena na teritoriji Republike Srpske određivanjem maksimalnih iznosa marži koje se primjenjuju prilikom formiranja cijena naftnih derivata.

• Uredbom se trgovcima koji obavljaju djelatnost trgovine na veliko naftnim derivatima propisuje maksimalna veleprodajna marža u apsolutnom iznosu od 0,06 KM po litri derivata, dok se trgovcima koji obavljaju djelatnost trgovine na malo naftnim derivatima propisuje maksimalna maloprodajna marža u apsolutnom iznosu od 0,25 KM po litri derivata – navodi se u saopštenju.

Nadzor i kontrolu poštovanja navedenih uredbi vrši tržišna inspekcija Republike Srpske, u sklopu redovnih aktivnosti.

U saopštenju se navodi da rast cijena gotovo svih proizvoda posljednjih godinu i više dana predstavlja globalni problem koji se posmatra kao jedna od posljedica pandemije virusa korona.

Iz Ministarstva ističu da se poskupljenje osnovnih životnih namirnica najviše vezuje za poskupljenje sirovina i porast cijena transporta, a slabi prinosi pšenice, suša, rast cijena energenata, velika tražnja na svjetskim berzama, doprinijeli su rastu berzanskih cijena žitarica, što se održava na rast cijena brašna, hljeba, peciva, ulja i slično.

• Uzimajući u obzir da je privreda Republike Srpske u ovom segmentu uvozno orijentisana, te da kao malo tržište kakvo jesmo teško možemo uticati na smanjenje cijene uvozne robe, Vlada Republike Srpske iskoristila je mogućnost da u skladu sa nadležnostima donese administrativne mjere ograničenja marži na osnovne životne namirnice, koje u uslovima tržišne ekonomije predstavljaju ograničenu mjeru kojom se utiče na formiranje konačne cijene proizvoda – navodi se u saopštenju.

U saopštenju se dodaje da Vlada Republike Srpske, u slučaju proglašenja ozbiljnih poremećaja na tržištu, ima mogućnost realizacije interventnih nabavki.

Iz Ministarstva trgovine i turizma podsjećaju da je Narodna skupština Republike Srpske usvojila na 20. redovnoj sjednici održanoj 20. jula 2017. godine Zakon o interventnim nabavkama, kojim se uređuje način interventnih nabavki proizvoda, robe i sredstava u uslovima ozbiljnih poremećaja na tržištu Republike Srpske.

U saopštenju se navodi da je predmetnim zakonom promijenjen sistem funkcionisanja robnih rezervi u Republici Srpskoj, a poslovi vezani za interventne nabavke podijeljeni su između Vlade Republike Srpske, odnosno Ministarstva trgovine i turizma Republike Srpske i lokalnih zajednica.

Donesenim Zakonom o interventnim nabavkama Republike Srpske, kako se navodi u saopštenju, nije predviđeno postojanje stalnih zaliha robe, kako je to predviđao prethodni Zakon o robnim rezervama, već isti institucijama omogućava hitnu nabavku robe u uslovima kada je potrebna intervencija nadležnih institucija.

Ovakvo zakonsko rješenje proisteklo je iz potrebe da se unaprijedi sistem robnih rezervi, te eliminišu slabosti prethodnih zakonskih rješenja i da se oblast robnih rezervi definiše na način prilagođen uslovima tržišta.

U saopštenju se navodi da u slučaju uočenih poremećaja, Vlada Republike Srpske donosi odluku kojom proglašava postojanje ozbiljnih poremećaja na tržištu, a koji nastaju u slučaju velikih prirodnih nepogoda, tehničko-tehnoloških, ekoloških katastrofa, ratnog stanja i neposredne ratne opasnosti i drugih vanrednih prilika koje dovode do nestašice dobara za potrebe privrede i snabdijevanja stanovništva.

• Finansijska sredstva za interventne nabavke proizvoda, robe i sredstava u uslovima ozbiljnih poremećaja na tržištu Republike Srpske obezbijeđena su u budžetu Republike Srpske, a u sklopu Ministarstva trgovine i turizma Republike Srpske djeluje Odjeljenje za interventne nabavke, koje vrši analizu stanja i praćenje kretanja na tržištu, a sve s ciljem pravovremenog i adekvatnog odgovora institucija Republike Srpske u slučaju eventualnih poremećaja na tržištu – ističu iz Ministarstva trgovine i turizma Srpske.

SRNA