Katolička misa na temeljima pravoslavnog hrama u Hercegovini

Prisvajanje pravoslavne bogomolje u federalnoj opštini Ravno; Zašto je služena misa?
Na temeljima Srpske pravoslavne crkve Svete Petke u mjestu Zavala opština Ravno, rimokatolički sveštenik nedavno je, na katolički Petrovdan, služio misu što je izazvalo pažnju mještana srpske nacionalnosti, kao i pažnju bratstva manastira Zavala koji se nalazi blizu ostataka pomenute crkve.
Ovu crkvu, odnosno njene ostatke, i prethodnih vijekova rimokatolički sveštenici koji su službovali u ovom kraju pokušali su da prisvoje i pripoje svojoj crkvi.

Tada bezuspješno, a sada – na potezu su sve institucije koje bi trebalo da riješe ovo pitanje i zaštite imovinu SPC.

Nejasno je zašto se uošte na ovom prostoru služio vjerski obred, a i ako je postojala neka opravdanost za to rimokatolički sveštenici imali su svoj prostor za službu – temelje crkve Svetog Petra.

• Ovdje pored nema jedno pet metara imali su rimokatoličku crkvu i nisu služili na njoj nego na ovim temeljima provociraju ili prisvajaju ove temelje sebi i svojoj naciji. To je nedopustivo. Pisali smo Zavodu i komisiji pa ćemo vidjeti šta ćemo dalje – rekao je iguman manastira Zavala Vasilije.

Misa na temeljima srpske pravoslavne crkve Svete Petke koja datira iz 16. vijeka izazvala je reakcije srpskog stanovništva ovog kraja .

• Kao dokaz tome imamo dosta toga, katastarskih i bilo kojih drugih dokumenata koji jasno definišu o čemu se radi i čije je to vlasništvo. Mi ćemo inicirati da se naša imovina zaštiti i spremni smo da se na bilo koji način suprotstavimo svojatanju imovine SPC i manastira Zavale – naveo je Milan Putica.

Mještani kažu da su lokalni katolici predvođeni njihovim sveštenstvom čak dva puta za vrijeme Turske i jednom za vrijeme autrougarske vladavine pokušali slično – da prisvoje ostatke Crkve svete Petke. Pokušaji su završavali na sudu i u sva tri slučaja na sudu je presuđeno u korist SPC.

• Ovo je prevashodno arheološko nalazište. Sporni su imovinski odnosi. Mi naše arheološke ostatke ne možemo da posmatramo iz trenutka u kojem smo sada. Imamo bogatu istoriju i takve stvari ne bi smjele da se dešavaju – istakla je Anđelina Ošap Gaćanović član Komisije za očuvanje nacionalnih spomenika.

Ivana Grujić direktorka Muzeja Hercegovine smatra da je ovo izuzetan arheološki lokalitet koji prati kontinuitet življenja i sahranjivanja na ovom prostoru verovatno do praistorije.

• Pošto se i sam lokalitet nalazi na jednoj praistorijskoj glavici na kojoj je dolazilo do nekih novi gradnji. Najznačajnije je da je postojala srednjovekovna nekropola stećaka i u sklopu te nekropole postojale su i crkve – dodala je ona.

Vlasti opštine Ravno, platile su nova arheološka istraživanja iz kojih je isključen Muzej Hercegovine iz Trebinja koji je još 1957. godine vršio istraživanja na ovom lokalitetu. Ova nova arheološka istraživanja pokazuju da ispod ostataka Crkve svete Petke postoje ostaci građevine iz ranosrednjovjekovnog perioda.

I to je bilo dovoljno da rimokatolički sveštenik samovoljno prisvoji temelje srpske pravoslavne crkve i sve to zapečati cjerskim obredom.

• Potrebno je uraditi reviziona istraživanja čitavog ovog lokaliteta i odrediti građevine koje su starije koje mlađe – smatra Grujićeva.

Ošap Gaćanović dodaje da je bitno detaljno istražiti mjesto i dati mu važnost nacionalnog spomenika.

• Ne bi trebalo da se interpretira u religiozne svrhe i da se prisvaja – smatra ona.

Komisija za očuvanje naconalnih spomenika BiH na osnovu prikupljenih podatak uradiće svoj dio posla. Srpsko stanovništvo ovog kraja očekuje od svih nadležnih institucija i vlasti da stanu u kraj svojevrsnom pokušaju prekrajanja istorije ovog kraja.

Ovaj slučaj , ukoliko se prisvajanje ne obustavi, mogao bi dobiti i sudski epilog.

RTRS